Các chuyên gia cho rằng công nghệ Blockchain vẫn đang trong giai đoạn đầu dẫn đến nhiều khó khăn thách thức như thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao và các hành lang pháp lý.
Ngày 26/10, tại Hội sở Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Hiệp hội Blockchain Việt Nam phối hợp với Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam tổ chức Hội thảo “Cơ hội, thách thức ứng dụng Blockchain vào vận hành trong ngành tài chính ngân hàng”.
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Quốc Hùng – Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng nhấn mạnh với đặc tính phi tập trung, công nghệ Blockchain đã giải quyết được nhiều vấn đề nan giải về lòng tin, tính bảo mật… Nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam đã nhận ra tiềm năng của công nghệ Blockchain và tìm cách áp dụng vào các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, vận tải, logistic, y tế, giáo dục…
Hiện ngân hàng BIDV tiên phong ứng dụng Blockchain trong tài trợ thương mại, trở thành ngân hàng Việt Nam đầu tiên ứng dụng thành công công nghệ Blockchain trong giao dịch phát hành thư tín dụng tới một ngân hàng thông báo ngoài hệ thống. MB Bank, VPBank, Vietcombank… cũng công bố ứng dụng Blockchain trong giao dịch tài chính. Về phía doanh nghiệp, Viettel đã ứng dụng Blockchain vào hồ sơ bệnh án điện tử; Misa phát triển hóa đơn điện tử hay một số doanh nghiệp khác ứng dụng thành công Blockchain vào kinh doanh như Masan Group, Bảo Việt, AIA…
Tuy nhiên, theo ông Vũ Công Hùng – Cục phó Cục Công nghệ thông tin Ngân hàng Nhà nước, việc ứng dụng công nghệ Blockchain vẫn còn khó khăn, thách thức về nhiều mặt như: Chi phí băng thông, lưu trữ cao; năng lực xử lý chậm; rủi ro an ninh bảo mật, mất khóa bí mật, thiếu tính riêng tư; thiếu hành lang pháp lý, tiêu chuẩn kỹ thuật và thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao.
Các đại biểu tham dự hội thảo cũng nhấn mạnh tại Việt Nam, công nghệ Blockchain đang trong giai đoạn đầu, đang trên đà phát triển nên những hạn chế là khó tránh khỏi, tuy nhiên những thay đổi tích cực mà công nghệ này mang lại là không thể phủ nhận, có thể nhìn thấy những tiềm năng phát triển trong tương lai.
Cụ thể hơn về ứng dụng Blockchain trong ngành tài chính – ngân hàng, ông Phan Đức Trung, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Blockchain Việt Nam đã chia sẻ 7 xu hướng chính.
Xu hướng đầu tiên, duy trì trách nhiệm giải trình thông qua việc tự động giám sát tài liệu. Bao gồm các câu lệnh if-then được mã hóa trên sổ cái blockchain. Khi các điều kiện trong hợp đồng được đáp ứng thì thuật toán sẽ tự thực hiện kết quả được chỉ định. Lợi ích của hợp đồng thông minh là tính minh bạch, mang đến hiệu quả cao, giảm chi phí và quá trình trung gian.
Xu hướng hai, quy trình phát hành tiền mã hóa lần đầu (ICO) tương tự như quy trình phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) nhưng chưa được pháp luật quy định. Được biết, ICO đầu tiên xuất hiện vào năm 2013 do nhóm đằng sau tiền mã hóa Mastercoin tiến hành. Sau đó, bong bóng ICO năm 2017- 2018 xảy ra khiến chính phủ trên thế giới phải quản lý chặt chẽ hơn. ICO cũng đang trở thành phương tiện cho vốn tổ chức, đầu tư mạo hiểm và vốn cổ phần tư nhân.
“Các ngân hàng thương mại và đầu tư có thể tham gia vào các ICO với tư cách là đơn vị bảo lãnh và trung gian, như cách họ đang làm với các IPO”, ông Trung lưu ý.
Xu hướng tiếp theo là token hóa các công cụ tài chính và tài sản vật chất là một xu hướng mới nổi trong thế giới DLT. Tính linh hoạt của blockchain cho phép chủ sở hữu theo dõi hoạt động của các token. Token được thế chấp bằng tài sản liên kết với một nguồn giá trị riêng biệt. Các token loại này bao gồm: token chứng khoán, token bất động sản, stablecoin, token tiện ích.
Xu hướng thứ tư là NFT, đây là token đại diện cho một thực thể duy nhất, không thể thay thế, như tác phẩm nghệ thuật, danh tính số… Giá trị của NFT phản ánh giá trị của tài sản được liên kết với nó, nhưng tài sản đó không nhất thiết phải bao gồm bản thân tác phẩm nghệ thuật. Thực tế, NFT đã tạo cơ hội cho nhiều nghệ sĩ và nhà sưu tập, mở rộng đối tượng khách hàng tiềm năng trên toàn cầu.
Xu hướng năm, trên 80% ngân hàng trên thế giới đều nghiên cứu tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương (CBDC). Ngoài Nigeria và Bahamas, chưa có ngân hàng nào công bố CBDC mà hầu hết đang trong giai đoạn thử nghiệm. Ví dụ, Ngân hàng Thụy Điển đang phát triển e-krona, Ngân hàng Trung Quốc thí điểm e-CNY.
Xu hướng thứ sáu, các sản phẩm tài chính phi tập trung (DeFi) có nhiều loại nhưng tất cả đều chia sẻ một tính năng chung: chúng giúp chuyển đổi các sản phẩm tài chính truyền thống thành những biến thể mới không yêu cầu trung gian, như cho phép giao dịch P2P, dùng smart contract để giám sát hoạt động và đảm bảo tính toàn vẹn của các giao dịch. Gần như tất cả các dự án DeFi đều được xây dựng trên Ethereum.
Xu hướng bảy, Robo-advisor và các ứng dụng tự động sử dụng các thuật toán hoặc AI để theo dõi hoạt động tiền mã hóa, phát hiện các tín hiệu cho thấy cơ hội tốt để mua hoặc bán và thông tin đến cho nhà đầu tư, giúp quản lý danh mục đầu tư cũng như giao dịch theo chương trình. Hầu hết các robo-advisor hiện tại được phát triển ở Mỹ hoặc Trung Quốc và vẫn chưa rõ hệ thống hoặc công ty nào sẽ dẫn đầu thị trường.
Để thị trường công nghệ Blockchain phát triển đúng hướng, lành mạnh, phát huy được tiềm năng, các chuyên gia cho rằng cơ quan chức năng cần tuyên truyền nâng cao nhận thức cũng như bổ sung các cơ chế, chính sách, thúc đẩy và nâng cao năng lực của các doanh nghiệp công nghệ, phát triển cơ sở hạ tầng, cũng như chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao.
